Πρόκειται για αρχεία συλλόγων και συνεταιρισμών, αρχεία φυσικών προσώπων που άσκησαν ανώτατα λειτουργήματα της πολιτείας και της εκκλησίας ή διακρίθηκαν στις επιστήμες, στα γράμματα και στις τέχνες. Εκτείνονται χρονικά από τον 17ο έως και τον 20ό αιώνα.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα Προσωρινό Κανονισμό Λειτουργίας Αναγνωστηρίων Χειρογράφων, οι εγγεγρεμμένοι αναγνώστες έχουν δυνατότητα πρόσβασης στο αρχειακό υλικό στο Αναγνωστήριο Χειρογράφων, Αρχείων και Ειδικών Συλλογών, κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος. Η αναπαραγωγή των εγγράφων γίνεται μόνο μέσω ψηφιοποίησης από το αρμόδιο τμήμα, κατόπιν υποβολής αιτήματος, και υπόκειται στον Νόμο περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
